پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: خداوند متعال به داود نبی (سلام الله علیه) این گونه وحی کرد: بنده ای از بندگانم در روز قیامت کار نیکی می آورد، پس او را در بهشت حاکم می سازم. داود نبی پرسید: آن کار نیک چیست؟ خدواند فرمودند: غم و اندوهی را از مومن برطرف می کند، هرچند با یک دانه یا نیم دانه از خرما باشد. داود نبی گفت: شایسته است است کسی که تو را بشناسد امیدش را از تو نبُرد.[1]

قرآن کریم پاداش احسان و نیکی را نیکی می داند. معنای دقیق آن این است که اگر کسی نسبت به شما نیکی کرد و شما نیز مشابه آن را در باره او روا داشتید کار شما عدل است نه احسان؛ ولی اگر افزون بر کار او، شما دوباره نسبت به او نیکی کنید کار شما می شود احسان که می تواند جزای احسان او باشد و این احسان آدابی دارد که بدین شرح است.

نیکی در برار بدی: پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: آیا شما را از بهترین خُلق دنیا و آخرت آگاه نکنم؟ درگذشتن از کسی که به شما ظلم کرده است، نیکی و احسان به کسی که شما بدی کرده است و بخشیدن به کسی که از شما دریغ داشته است.[2]

عجله کردن، کم شمردن و ترک منت: امام صادق (سلام الله علیه) فرمود: نیکوکاری کامل نمی شود، جز با سه خصلت: شتاب در آن، کم شمردن بسیار آن و منت ننهادن.[3]

مخفی بودن آن: امام علی (سلام الله علیه) می فرماید: هرگاه احسان و نیکی کردی آن را بپوشان.[4]

جزای نیکی با نیکی: پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: چون کسی به شما نیکی کرد، آن را با نیکی جبران کنید. اگر نداشتید سپاسگزار او باشید،زیرا سپاسگزاری گونه ای از پاداش است.[5]

————————————–

پی نوشت:

[1] طبرسی، مستدرک الوسائل، ج12، ص395.

[2] مروزی، الزهد، ص15.

[3] حرانی، تحف العقول، ص323.

[4] تمیمی، غررالحکم، ص 388.

[5] صدوق، عیون اخبار الرضا، ج2، ص35

*سایت پرسمان احکام