قرآن برای خداشناسی حساب جداگانه ای باز کرده است; به این معنا که سراسر عالم خلقت را آیه و درس برای خداشناسی قرار داده است; همچنان که برای نفس انسان هم حساب جداگانه ای باز کرده; یعنی آموزندگی هایی بالاتر و بیشتر از آنچه که مثلاً درختان دارند، برای انسان در نظر گرفته است.

بـرگ درختـان سبـز در نظـر هوشیـار هر ورقش دفتری است معرفت کردگار(1)

1. عزت و کرامت: پیامبر(ص) می فرماید: (من برانگیخته شدم تا مایه های ارجمندی و بزرگواری انسان را به حد کمال برسانم.(2)

منظور از کرامت و ارجمندی این است که انسان در مسیر خودسازی، برخی از کارها را که با کرامت و ارجمندی و مقام انسانی خویش ناسازگار می یابد و موجب زبونی و ذلت است ترک کند. در مقابل، به کارهای نیک و پسندیده از قبیل احسان، گذشت، عفاف، استقامت و… روی بیاورد.

2. تقرب به خدا: کار پسندیده کاری است که انسان را به خدا نزدیک کند. هر اندازه که صفات کمال و فضایل اخلاقی در انسان بیشتر باشد، به همان اندازه مقرب درگاه خداوندی می شود.

از امام صادق(ع) روایت شده است: (خدای بزرگ پیامبران را به مکارم اخلاقی (خوبی های بزرگوارانه) اختصاص داده است. هرکس این خصلت ها را داراست، خدای را بر چنین مرحمتی سپاس گزارد، و هرکس چنین خوبی هایی ندارد، با التماس از پیشگاه خدا درخواست کند.(3)

خودشناسی، غایت و نهایت شناخت هاست که به شناخت خداوند حکیم منتهی می شود. در کلام معصومین آمده است که خودشناسی، نافع ترین معارف است و نیز آمده است: هرکس خود را بشناسد، خدای متعال را خواهد شناخت. از این رو خودشناسی، برترین حکمت ها و سودمندترین شناخت هاست. نادان ترین مردم کسانی اند که خود را نمی شناسند.

______________

منبع:

1 ـ برگرفته از: مرتضی مطهری، فلسفه اخلاق، ص194ـ 195.

2 ـ سید محمد حسینی بهشتی، محمدجواد باهنر، علی گلزاده، شناخت اسلام.

3 ـ به نقل از: شناخت اسلام، ص226ـ227.

*پایگاه اطلاع رسانی حوزه