حضرت معصومه (س) در خاندانی که سرچشمه‌ی علم و تقوا و فضائل اخلاقی بود، پرورش یافت. پس از آن که پدر بزرگوارش شهید شد، فرزند آن امام، حضرت رضا (ع) عهده دار تعلیم و تربیت خواهران و برادران خود شد و تامین مخارج آنان را نیز به عهده گرفت. در اثر توجهات زیاد آن حضرت، هریک از فرزندان امام کاظم (ع) به مقامی والا دست یافتند و زبانزد همگان شدند.

ابن صباغ ملکی در این باره می‌گوید: «هر یک از فرزندان ابی الحسن موسی، معروف به کاظم، فضیلتی مشهور دارد.» بدون تردید در میان فرزندان امام کاظم (ع)، بعد از امام رضا (ع)، حضرت معصومه (س) از نظر علمی و اخلاقی والامقام‌ترین آنان است. از اسامی، لقب ها، تعریف‌ها و توصیفاتی که ائمه اطهار (ع) از ایشان گفته اند، این حقیقت آشکار و روشن می‌شود که ایشان نیز، چون حضرت زینب (س) عالمه‌ی غیر معلمه بوده است.