پرسش پاسخ مباهله

پرسش: گفته می شود: ابوبکر، عمر، عثمان و حضرت علی (ع) مساویند، امتیاز امام علی علیه السلام بر آنها چیست؟

پاسخ: ادله برتری ائمه اهل بیت و خصوصا حضرت امیر المومنین بر انبیاء الهی:

از جمله موضوعاتی که در بحث کلامی در کتب شیعه مطرح است و بر آن اقامه دلیل کرده اند برتری ائمه (ع) خصوصا حضرت علی (ع) بر پیامبران الهی غیر از پیامبر اسلام (ص) است.

اولین دلیل از قرآن آیه مباهله است:

فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَکمْ وَ نِساءَنَا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنفُسنَا وَ أَنفُسکُمْ ثُمَّ نَبْتهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَت اللَّهِ عَلی الْکذِبِینَ

‏ترجمه: به آنها بگو: «بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود؛ آنگاه مباهله کنیم؛ و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.[1]

اجماع مفسران بر این است که مراد از “انفسنا” در آیه شریفه فوق حضرت امیر المومنین است. احمد حنبل نقل می کند هنگامی که این آیه بر پیغمبر نازل شد رسولخدا (ص) علی (ع) و فاطمه (س) و حسنین را فرا خواند و فرمود: بار خدا اینان اهل بیت منند.

از کلمه «انفسنا» استفاده می شود که امام علی (ع) در کمالات «منهای وحی» با رسول خدا (ص) یکسان است، و از آنجا که پیامبر (ص) به اجماع امت اسلامی و روایات، افضل و اشرف از جمیع انبیای الهی است، پس حضرت امام علی (ع) هم از جمیع انبیاء الهی برتر است.

1- بخاری از پیامبر (ص) نقل کرده که “انا سید البشر"[2]

2- و نیز فرموده:"انا سید ولد آدم"[3]

در نتیجه امام علی (ع) که جان و نفس پیغمبر است از جنبه معنویت و فضیلت سید بشر و آقای فرزندان آدم (ع) است.

3- انس ابن مالک می گوید من برای رسولخدا پرنده بریان شده ای آوردم حضرت با ذکر نام خدا شروع به تناول از آن نمود، سپس دست به دعا برداشت و عرض کردند: خدایا بهترین اشخاص نزد خودت و نزد من را به سویم بفرست. که ناگاه دیدم درب منزل را کوبیدند عرض کردم کیستی؟

گفت من علی هستم. عرض کردم پیامبر مشغول است.

انس گوید دوباره پیامبر لقمه ای تناول کرد باز جمله سابق را تکرار کرد. که ناگاه دوباره درب منزل کوبیده شد. عرض کردم کیستی؟ گفت : علی (ع): منم عرض کردم پیامبر مشغول کاری است.

باز پیامبر لقمه ای دیگر تناول فرمود و دعای سابق را تکرار نمود. بار سوم درب را کوبید، گفتم کیستی، از پشت درب صدا زد من علی هستم. در این هنگام پیامبر (ص) فرمود: ای انس درب را باز کن. انس گوید علی (ع) وارد خانه شد، هنگامی که پیامبر چشمش به من و علی افتاد خطاب به علی (ع) کرد و فرمود:

“حمد مخصوص خدایی است که تو را آنچه می خواستم قرار داد، زیرا در هر لقمه ای از خداوند خواستم که بهترین خلقش نزد او و من را به سویم بفرستد و تو همانی.” [4]

4-حدیث نور- سبط ابن جوزی به سند صحیح از سلمان نقل می کند که رسول خدا فرمود:

سَمِعْتُ حَبِیبِی رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ کُنْتُ أَنَا وَ عَلِیٌّ نُوراً بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ آدَمَ بِأَرْبَعَةَ عَشَرَ أَلْفَ عَامٍ فَلَمَّا خَلَقَ اللَّهُ تَعَالَی آدَمَ قَسَّمَ ذَلِکَ النُّورَ جُزْءَیْنِ فَجُزْءٌ أَنَا وَ جُزْءٌ عَلِیٌّ.”

“من و علی ابن ابیطالب (ع) نوری بودیم نزد خداوند متعال چهار هزار سال قبل از خلقت آدم، هنگامیکه خداوند آدم را آفرید آنرا دو جزء نمود قسمی از آن نور من هستم و قسم دیگر هم علی ابن ابیطالب است."[5]

البته فضائل ائمه طاهرین به خصوص حضرت علی بن ابی طالب بیش از آنست که در این چند سطر بگنجد زیرا علی قرآن ناطق است و هر فضیلتی که در قرآن هست در علی هم است ولی ناچار به همین چند سطر اکتفا می کنم.

کتاب فضل ترا آب بحر کافی نیست               که ترکنم سرانگشت صفحه بشمارم

حالا که روشن شد امیرالمؤمنین افضل بشریت و اولاد آدم (جز پیغمبر اکرم است) تساوی او با افراد نامبرده صحیح نیست و مقایسه آن نادرست است.

 ________________________________________

 منبع:

[1]سوره آل عمران، آیه 61.         

[2] شیعه شناسی، ج 3، ص 135.

[3] صحیح مسلم کتاب فضائل باب تفضیل نبینا علی جمیع الخلایق، صحیح ترمذی،2/895.[3]سوره آل عمران، آیه 61.

[4]مناقب ابن لمعاذلی ص169، ح201- احمد حنبل و فضائل الصحابه 2/560 ح945- ترمذی در سنن 5/636 باب 21 از مناقب- طبرانی در المجعم الکبیر 1/235- المستدرک علی الصحیحین 3/130-142. این مدارک از کتاب شیعه شناسی ج2، ص 141-135 گرفته شده.

[5]تذکرة الخواص/46- شیعه شناسی و پاسخ به شبهات ج 2، ص 138. برای اطلاعات بیشتر به این کتاب مراجعه شود.

*بنیاد پژوهشی ترویجی مباهله